CHIỀU NGẨN NGƠ CHIỀU...

Cuộc sống luôn có những bất ngờ thú vị. Và trong cuộc đời này vẫn còn đó những con người quá dễ thương với một tâm hồn giản đơn, hồn nhiên và cởi mở. Họ luôn chân tình và dung dị nhưng rất đỗi nghĩa tình... Đã một tháng qua, từ buổi chiều mưa tui rời cồn Thới Sơn về Sài Gòn trên chuyến xe do em nhân viên của học trò ngày xưa lái mà tình cờ trò chuyện tui mới biết. Trời đổ cơn mưa lớn giữa lúc ban trưa, con nuôi là học trò tui từ 40 năm trước lo cột, gói giỏ trái cây và một trái mít Thái to tổ chảng để đem ra phía con lộ trước cổng có lối đi nhỏ hẹp... Đứa cháu lấy xe chở tui đi cho nhanh kẻo mưa ướt. Cô học trò thế hệ thứ hai đang dựng xe máy để chuẩn bị đưa hành lý của tui lên ô tô. Tất cả đều hối hả, nhanh gọn, lẹ kẻo mưa đang ào tới. Cô con nuôi, đứa cháu cũng phải vội vàng chạy vô nhà . Tui đã ngồi trong ô tô. Tài xế lo kiểm tra hành lý và đóng cốp xe. Cô học trò thế hệ thứ hai (nghĩa là học trò của con nuôi của tui, con nuôi là học trò tui từ 1982 trường Nguyễn Đình Chiểu) chạy xe máy trở lại Mỹ Tho vì đã dẫn đường cho tài xế qua chở tui về SG. Trời cứ thế mà đổ mưa. Cơn mưa rào buổi trưa kéo dài trên đường về SG, mưa càng lúc càng nhẹ hạt hơn nhưng không hề tạnh. Lúc xe lên cầu Rạch Miễu mưa rơi nặng hạt và tui rất cảm động khi thấy Cô học trò thế hệ thứ hai chạy xe gắn máy trong mưa. Tui vẫy vẫy tay, qua cửa kính mờ nước mưa vậy mà Cô bé (Gọi thế thôi chư cũng đã gần 40 và là mẹ của một bé trai) cũng nhìn thấy và gật gật đầu chào. Chắc vì thấy chiếc xe và biết là tui đang vẫy chào chăng?

Chiều chủ nhật nên xe trên đường về SG có vẻ đông. Tài xế chào hỏi vài câu xã giao và nói phải 4 năm nữa mới bớt kẹt xe vì lúc đó mới xong cây cầu thứ hai. Tui cũng góp vài câu cho vui và cậu ấy bỗng hỏi: Bác về đây chơi thăm bà con hay con cái. Tui vốn hay dè dặt trước người lạ nên bảo về thăm con gái. Tức thì được hỏi thêm nay bác được 80 chưa? Có cảm giác như bị cho là già trước tuổi nhưng tui không hề khó chịu mà buột miệng bảo: Cũng gần, nay bác 78 tuổi đó con. Và câu chuyện cứ tiếp theo chiều hướng xã giao và rất kiệm lời của tui.

Tui là người coi bộ cứng rắn, dè dặt thế nhưng cũng dễ cảm động trước sự thân tình của người khác đối với mình. ( Cũng đã có nhiều lần cảm xúc bị đánh lừa nhưng không chừa, ví dụ như thời xa xưa mấy chục năm trước (1979) tui đi xe lam từ bến xe Chợ lớn về khu vực Lê Lai, bên hông Chợ Bến Thành để đi xe buýt Lăng Cha Cả về nhà, đã bị nhóm người lừa, rạch túi xách lấy cái ví, không còn một đồng trả tiền xe lam, phải cấn nợ bằng túi trái cây vú sữa và năn nỉ xe buýt không lấy tiền xe! Cớ sự là lúc ngồi trên xe lam, người mẹ trẻ có em bé ngồi sát bên tui cứ để cho em bé bi bô dễ thương rồi giật giật, vỗ vỗ cái nón lá cô ta úp trên túi xách của tui. Thế là tui cũng vô tư mỉm cười, nựng nịu nó. Ai dè đồng bọn của cô ta ngồi kế bên tui, là tui bị ngồi ở giữa, đã rạch túi xách, lấy cái ví rồi xuống xe giữa chừng, mà tui không biết. Lúc tới bến mới "tá hoả". Hihi )... Nghe cậu tài xế nói thỉnh thoảng lái xe đưa khách lên Sài-Gòn và lượt về thường chạy xe không. Bác cho số điện thoại, con sẽ ghé chở bác về thăm con của bác, con không lấy tiền đâu! Vì tụi con mua xe mà cũng ít đi. Lúc đầu còn chở vợ, con đi chơi nhưng riết rồi tụi nó cũng không ham lắm. Vậy nên bà xã con cũng đồng ý để con chạy hợp đồng đưa khách lên Sài Gòn hoặc sân bay TSN. Để xe không, ít đi, thấy cũng...hơi phí đó bác! Con làm việc bên Điện lực, thường chạy xe vào cuối tuần hoặc ngoài giờ. Anh em trong nhóm lên lịch cho con hoặc có ai đó bận thì con nhận hợp đồng của họ... Tui cảm động. Vì cái chất-Nam-bộ ở học trò và đồng nghiệp của tui từ bấy nhiêu năm trước và từ buổi gặp nhau ở nhà chị Lệ tuần qua đang đâu đó trong tính cách của cậu tài xế này (tui đoán là kỷ sư điện).

Mèn ơi, tui đang ngồi trên chiếc Inova bảy chỗ, màu trắng, mới tinh, sang trọng, rất sang trọng ở VN và nhất là ở Tiền Giang. Chủ xe là tài xế tốt bụng, trí thức và lịch sự. À, giờ tui đã hiểu. Thường tui được con nuôi và cô bé học trò liên lạc với H để đón tui từ SG về hay đưa tui từ Mỹ Tho lên. Hôm nay, chúng nó nói H bận nên sẽ có người khác. Và đó là cơ duyên tui gặp cậu tài xế dễ thương này. Tui bắt đầu nói với cậu ấy rằng từ 1976 đến 1983 tui từng dạy học ở trường Nguyễn Đình Chiểu và sau đó qua Cao Đẳng TG đến 1986 mới về lại SG. Hình như cậu tài xế reo lên nho nhỏ: Không chừng sếp của con đã học với Cô (bây giờ trở đi, tài xế gọi tui bằng Cô. Hihi. Một biểu hiện của sự hiểu biết!). Sếp con đã về hưu nhưng thỉnh thoảng tụi con vẫn gặp sếp, có khi để học hỏi kinh nghiệm, để được chỉ dẫn những kiến thức chuyên môn trong ngành, để ứng xử ở đời; có khi để chia sẻ tâm sự; và cũng có khi chỉ để ngồi uống với nhau lon bia. Tụi con rất kính trọng sếp... Lại mèn ơi! Cô chưa biết Sếp của con là ai nhưng nghe con kể với một người chưa quen biết về Sếp, Cô cảm thấy quý mến cả 2 người.

Tui hỏi: Con làm bên điện lực, có biết Tr không? Tức thì, như khơi được mạch nước, vòi nước tự nhiên phun lên mạnh mẽ từ lòng đất. Cậu tài xế bắt đầu nói về Sếp của mình với niềm ngưỡng mộ, tui cảm nhận được từ cung bậc của giọng nói. Hihi. Tui cũng kể vài kỷ niệm về Tr ,về những hiểu biết của tui về gia đình Tr hồi đó. Thật ra, tui có dạy Tr lớp 11, 12C5 ( ban Toán ) nhưng không thân với em ấy bằng T, dù tui chỉ dạy T một học kỳ 2 năm học 11C6 (1976-1977). Cả 2 anh em đều học rất giỏi. Thứ Mười và Mười Một trong một gia đình quá giỏi và đạo đức. Các anh lớn là Giáo Sư Đại Học từ trước 1975, là Tiến sĩ, Bác sĩ. Có các chị đều tốt nghiệp Đại học, là Kỷ sư, Giáo viên. Hồi đó, thân thiết với T nên tui cũng quen thân với gia đình. Với Người Mẹ phúc hậu đã từng vá cái túi xách cho tui và cột quai nón cho tui đi lao động đào kênh ở Mỹ Phong, đã có những vắt cơm để bé Mười đem cho Cô. Và cuối tuần về SG, Cô đều gửi cặp sách có giáo án và vài thứ quan trong nhờ Mười đưa Mẹ cất dùm kẻo để trong phòng ở Trường sợ trộm lấy mất. ( Đã vài lần bị trộm bẻ khoá lấy đồ vào dịp nghỉ lễ, Cô và Cô Liên về nhà; đã có lần ban đêm ngủ trong phòng nhưng phơi đồ bên cửa sổ bị trộm cuỗm mất lúc nào, sáng ra mới biết). Cô cũng đã nhờ các anh của T và Tr giúp vài việc cho gia đình, kể cả nhờ Anh Chị Bác Sĩ Thống-Trinh ở Chợ Rẫy khám bệnh cho Mẹ Cô vì hồi đó (1979) nhà Cô ở Phú Nhuận không đúng tuyến.v..v

Cậu tài xế tỏ ra tiếc nuối và nói: Tiếc quá, nếu biết Sếp con từng là học trò Cô thì lúc nãy con đã đưa Cô vào thăm và ở lại chơi đến tối đưa Cô về SG. Tiếc quá! để con gọi cho Chú ấy biết Cô nhé! Lại mèn nữa! Vì thương cậu tài xế quá! Thương cái tâm dạt dào tình cảm, cái cách sống tình nghĩa với người lãnh đạo mình trong công ty điện lực Tỉnh. Cậu ấy goi Trình bằng Chú. Bỗng dưng, tui thấy mình già tám mươi tuổi như cậu ấy đoán lúc mới lên xe. Và cũng bỗng dưng, tui thấy cả một bầu trời kỷ niệm thanh xuân của mình... Cậu ấy đã có đến 3 cuộc điện thoại cách nhau chừng 10 phút, gọi tới sếp cũ của mình chỉ để báo với người ấy rằng đang gặp Cô giáo gần năm mươi năm trước của Chú! Vậy thôi mà cậu ta rất vui và tui cũng cảm nhận được sự rộn ràng, náo nức trong trái tim cậu ấy, người cha của 2 đứa con đang học lớp Mười và lớp Bảy! Cậu không chịu ngừng gọi dù biết trời vẫn đang mưa. Rồi nói như phân bua với tui rằng mưa như thế này mà Chú ấy đi đâu(?), chắc đang coi sóc mấy cây cối sau vườn!

Và rồi tui cũng đã thấy được mức độ thân thiết của hai người ấy, sếp và nhân viên, họ đã quý nhau như thế nào khi người sếp ấy cũng gọi lại lúc xe vào trung tâm thành phố, tui cũng sắp tới nhà. Cậu ấy hào hứng trả lời lý do đã gọi cho Tr (tên sếp của cậu ấy, là học trò ngày xưa của tui) vừa đề nghị Tr nói chuyện với tui, vừa tính đưa điện thoại... Tui cảm động trước thái độ nồng nhiệt ấy và cũng nghĩ chắc cậu học trò ngày xưa của tui sẽ đủ bản lĩnh để không chào hỏi một người gần như xa lạ, đã biến mất, không hề gặp từ lúc ra trường Trung Học, hơn 40 năm, bỗng từ trên trời rơi xuống, đi trên xe nhân viên cũ của mình, mình phải chào hỏi như người quen thân! Không biết có đúng như tui đoán không mà sau một chút ngập ngừng, tui nghe từ điện thoại trên tay cậu tài xế đang cầm vô-lăng rằng: chú đang trên đường chạy xe máy, trời mưa nên nói điện thoại không tiện, cháu xin số của Cô Mai rồi Chú sẽ gọi lại sau. Tui cũng thở phào...vì nhiều lý do! Đoạn đường về nhà đang dần ngắn lại. Trời vẫn còn mưa. Mưa Thu. Cuối cùng tui cũng phải nói với cháu tài xế rằng tui về từ Mỹ và hai ngày nữa tui bay qua Mỹ lại. Cám ơn cháu đã có cuộc gặp tình cờ thú vị này và đã giúp Cô nhiều thứ. Cậu bé hình như hơi khựng lại một chút trong lúc chuyện trò với tui rồi chắt lưỡi "tiếc quá!". Cậu nói : con là Toàn, Cô lưu số của con, số của chú Trình (Cậu ấy gọi học trò tui bằng Chú thì phải gọi tui bằng Bà mới đúng. Hihi) rồi Cô gọi lại cho con để biết số của Cô nghe Cô. Tui nghe và biểu Toàn đọc để tui lưu. Nhưng mà tui về VN, cháu tui đã đưa điện thoại để tui dùng. Điện thoại của tui đã được khuyến cáo phải gỡ sim, chỉ có thể dùng viber và face book nếu có wifi, để không phải nghe và trả lời loạn xị những cuộc gọi từ Mỹ, sẽ bị charge tiền khủng hoảng luôn! Mấy ngày ở Mỹ Tho, tui không mang theo điện thoại VN cháu tui đưa, đã không liên lạc gì với ai vì thời gian về quê ít quá! Sau đó, tui đã gọi cho cháu Toàn lái xe như lời hứa và cũng dặn Cô sẽ gọi lại cho Trình.

Mèn ơi! Thời gian qua đi nhanh như chớp mắt! Tui trả điện thoại lại cho cháu mà chưa có cuộc gọi lại cho học trò, dù học trò già đã về nghỉ hưu thì cũng có khối chuyện đời để mà suy tư và tận hưởng. Nhưng tui cũng áy náy. Tui thuộc típ người đa đoan, đa sự lại hoài cổ tùm lum nên cái gì dính tới xưa xưa...hồi đó... là tui như rà trúng tần số, nói hoài không hết, kể mãi vẫn còn. Tui không thân lắm với Tr vì cái bóng anh Mười quá lớn đối với em mà tính em lại hay rụt rè, nhút nhát khi tiếp xúc với Thầy Cô dù em học rất giỏi.Nhưng giai đoạn dạy anh em Trình và Tuấn là những năm gần cuối thập niên 70 của thế kỷ trước...có biết bao kỷ niệm để ôn, biết bao biến động của gia đình và tuổi trẻ tui để nhớ. Có nhiều kỷ niệm với học trò thế hệ mà bây giờ đã làm ông bà Nội-Ngoại, học trò với tui như những đứa em, những người bạn thân, tri kỷ.

Cô muốn bài viết này đến với Thanh, cô học-trò-tri-kỷ, rồi Thanh share cho Tuấn. Tụi em là những người bạn thân thiết với Cô những năm tháng mới về trường Ng Đ C, bao kỷ niệm vui buồn và những biến động trong cuộc sống. Mong một ngày Cô Trò mình có dịp gặp nhau ôn lại kỷ-niệm-đời. Ơ, mong thì mong vậy. Nhưng khi gặp nhau đâu có thời gian rề rà ôn lại kỷ niệm xưa! Kinh nghiệm chuyến về VN lần này, có được những cuộc-hội-ngộ-vàng nhưng tất cả đều chỉ diễn ra trong khoảnh khắc! Dù có 8 tiếng hay 6 tiếng rồi 3 tiếng thì cỹng chỉ kịp có những cái ôm, cái nắm tay, những nụ cười, tiếng cười và muôn vàn kỷ niệm chỉ được lướt nhanh, tốc hành, chớp nhoáng! Làm sao mà ôn lại chuyện đời, ôn lại kỷ niệm đời! Cho nên, một cuộc điện thoại dỡ dang chưa kịp gọi. Một cuộc hẹn cứ "định" hoài mà không kịp, lại quên... đôi khi cũng quý và có cái hay của nó. Đó là sự tiếc nhớ ngẩn ngơ, là sự hoài niệm nồng nàn về ký ức của một thời...

Mùa Thu đang đến. Sáng nay trời lạnh. Trưa hôm qua tui đi chùa nhiệt độ ở số 90. Nhưng sáng nay thức dậy chỉ còn 45-46 độ F (khoảng 6-7 độ C). Tui chợt nhớ đến truyện ngắn "Gió đầu mùa" của Thạch Lam đã được đọc từ tuổi thơ ở Huế và dạy cho học trò lúc mình khoảng tuổi trung niên. Sự cảm nhận mỗi giai đoạn của đời người và cuộc sống khác nhau. đúng vậy, cảm nhận từ tác phẩm thì khác nhau tuỳ từng lúc và từng nơi, tuỳ không gian và thời gian của đời người. Nhưng sự hoài niệm và cảm xúc thì...hình như mãi mãi là vẫn vậy. Chỉ có thể hiện bên ngoài hay cất giữ bên trong tâm hồn của mình thôi. Vậy nên, một hơi gió, một màn sương, một sợi nắng, một khoảnh khắc hay một ai đó thuộc về kỷ niệm được khơi gợi lại, dường như vẫn "êm êm chiều ngẩn ngơ chiều".