HỌC KHÔNG PHÁN XÉT

Rất tình cờ, sáng nay đọc đuợc bài của Nguyễn Bảo Trung trên fb. Tâm đắc câu: Học không phán xét, đôi khi bài học phải học cả đời. Tui là người đang học đủ thứ để tâm được tịnh. Những bài học lớn nhỏ trong cuộc đời tự tui chiêm nghiệm và sửa đổi. Rất nhiều. Ngay trong lãnh vực giáo dục, tui cứ phải tự học để không lạc hậu khi dạy con nít. Mà tui là người xê dịch hơi nhiều. Trong nước trải qua nhiều năm tháng trên nhiều vùng miền, từ nơi thôn xóm xa xôi đến nơi đô hội phồn vinh náo nhiệt. Một phần ba cuộc đời tiếp tục phiêu giạt, xa hơn trong nước nửa quả địa cầu. Đầu óc được mở mang nhiều, thấy được cả cái hay và cái chưa hay. Tui thu nhận được gì vào trong tâm hồn quá nhạy cảm và hơi đa sự? Thường thì tui không hối hận những việc mình đã làm. Có thể theo tui nghĩ những việc làm ấy đều đúng, ít ra theo quan điểm của tui. Hoặc tui cho rằng chuyện đã qua, việc đã làm, có muốn thay đổi cũng không được. Thôi, cứ vậy đi. Muốn thì lần khác rút kinh nghiệm để tốt hơn. Thế thôi!

Nhưng tui cũng chỉ là con người bình thường, cho nên cũng có khi nói chuyện chơi với ai đó, xong về suy nghĩ và thấy băn khoăn, áy náy quá! Lại tự trách mình cái tật hay nói, ưa nói, đúng là bịnh nghề nghiệp! Thường thì sau đó ngủ một giấc, hôm sau sẽ quên đi nỗi băn khoăn và trạng thái tinh thần trở lại bình thường. Có lẽ không-chịu-hối-hận nên tui cứ hoài mắc lỗi vì cái tật hay nói. Bởi lẽ chỉ băn khoăn chút thôi rồi quên. Còn hối hận thì kinh khủng lắm! Tui nhớ hồi xưa học đệ nhất C, môn Triết Tâm lý do Cô Phi Loan dạy, tui học Tú Tài 2 ở Trường Bùi Thị Xuân Đà Lạt, tui rất thích môn này, dù khi làm bài tui thường viết liên tu bất tận mà về nhà nhớ lại thì không biết mình đã viết gì! Hihi.

Tui đang học không phán xét và đôi khi cũng thấy an tâm vì chỉ tự nói với chính mình về điều đó, tự lý luận với mình rồi cười vu vơ hay nói thầm thì với cây cỏ mà thôi! Đây cũng là một cách tự đánh lừa mình! Một bài học học hoài mà không thuộc. Hehe. Tui không phán xét người khác nhưng tui có quyền hiểu họ là người như thế nào để phù hợp trong cách ứng xử với nhau. Và tui thường hiểu người khác hay hiểu bạn bè tui để thương hơn, để thân quý nhau hơn hay cũng có khi còn để kính-nhi-viễn-chi nữa. Nhất là trong thời đại ngày nay, tư tưởng hùa theo đám đông làm cho giá trị sự việc khác đi, nếu không nói là đôi khi bị đảo lộn. Phần khác, giờ mình già rồi, có những nhận xét và giá trị theo quan điểm riêng của người sống từ thế kỷ xx, đã có nhiều lạc hậu. Thế nên tốt hơn là quay về với mình, nói với mình, hiểu với mình để đối nhân xử thế trong chừng mực nhứt định thôi. Tóm lại là để được an toàn. Cái sự tự mình hiểu này cũng có thể nói là " rất thâm" của người Huế. Nhưng xin hãy hiểu thâm có nghĩa là "sâu" (ý là sâu sắc) chứ không phải là "thâm độc". Hihi.

Mới đây, tuần trước tui đọc được đề thi học sinh giỏi môn Văn lớp 12 của Đà Nẵng hay Quảng Nam gì đó ( Hiện lên trên FB chứ tui cũng không biết và cũng không hề quan tâm). Đề thi lấy từ trong cuốn sách có liên quan tới Thiền. Đề thiệt là dài, tui nghĩ gần như là dẫn chứng để thí sinh lý luận. Tui hiểu (có thể chưa đủ hết ý nghĩa) tuổi trẻ háo hức đi tìm cái mới, loay hoay nửa đời vẫn chưa thấy cái mình tìm... cuối cùng thì đâu là hạnh phúc. Mọi người xôn xao khen đề hay quá! Tui nghĩ: Hơn 20 năm trước tụi nhỏ đã đọc "Hạt giống tâm hồn" và tâm đắc câu: Quá khứ đã là lịch sử. Tương lai là phép nhiệm mầu. Hiện tai mới là món quà của cuộc sống. Tụi nhỏ đọc và đã hiểu để thấy đó cũng là phương châm của cuộc sống. Mẹ chúng nó cũng đã hiểu và lâu lâu nói vui với chúng nó (chắc sẽ còn nói với tụi nhóc tì khi chúng bắt đầu lớn lên, hơi biết biết... Hihi) Vạy nên, mỗi ngày tui cũng tự nhắc mình không phán xét. Hiểu thôi. Rồi để suy ngẫm. "Học không phán xét, bài học có khi phải học suốt đời"

Bài viết bữa ni hơi trừu tượng nên có vài hình bông ba cho nhẹ não. Hehe