Thứ Sáu, 16 tháng 10, 2015

Làm dưa món




Hồi xưa...Xưa hơi xa xa và hơi gần gần ...


Mẹ -Bà Ngoại của các con Tú Ngọc, Bà Cố Ngoại của cu Tũn- thường làm dưa món vào những tháng gần Tết. Ở ngoài quê Huế vào mấy tháng đó mưa dầm gió bấc, ít khi thấy mặt trời nên Mẹ thường tranh thủ những ngày hơi hơi ấm ấm, hanh hanh nắng một chút là xắc đu đủ hườm hườm hái trong vườn nhà, trái su su (không phải su hào ngoài Bắc), cà rốt Đà-Lạt(thời đó rất quý hiếm vì ngoài Huế chưa ai trồng được và cũng không phải hàng từ bên Tàu nhập qua như bây giờ), củ cải trắng, củ hành hương(màu tím, nhỏ nhỏ), củ kiệu, củ tỏi(những tép tỏi nhỏ nhỏ), ớt trái chìn đỏ, đôi khi có cả những múi mít ráo thơm lựng, dòn tan được xắc sợi...rồi tất cả đem phơi. Nhớ hồi đó sao mà mình thấy kỳ công quá! Chắc Mẹ làm nhiều, vừa để trong nhà ăn vừa để biếu những người thân thiết nhân ngày Tết mà nhà người ta không sẵn dịp để làm (giống như gia đình nhỏ của mình sau này luôn được những người thân và Chị dâu làm tặng cho vào dịp Tết vậy).
Anh co tinh chat minh hoa
 Nếu khô kịp trong những ngày nắng ráo thì Mẹ đem cất đến chừng đầu tháng Chạp đem ra rửa sạch bằng nước ấm, vắt khô rồi cho vào những chiếc thẩu bằng thuỷ tinh trong veo (người trong Nam gọi là cái keo). Nếu không khô kịp vì trời mưa triền miên hoặc cận  Tết quá, sợ ngâm ít thời gian, dưa không thấm ngon thì Mẹ sấy trên lò than, chỉ ưởi ưởi thôi là được (nhưng tối ưu vẫn là phơi được nắng !). Xong, Mẹ cho nước mắm vào ngập dưa rồi cài chặt bằng hai thanh tre dẹp dẹp chéo chữ thập hay dấu X, để chừng 2,3 tuần lễ là ăn ngon . Ngon nhất là ăn với bánh tét, bánh chưng ngày Tết! Mẹ làm thế nào mà ra giêng hai dưa món của Mẹ ăn càng đậm đà hương vị. Hồi đó, mình cũng không để ý lắm về những-sản-phẩm-từ-bàn-tay-khéo-léo-của-Mẹ, chỉ biết ăn-rồi-tấm-tắc-khen-ngon mà càng ngon càng "xực" nhiều một cách thú vị và đầy ưu tiên vì là con út! Chỉ nhớ rằng việc chọn lựa nước mắm cũng rất kỹ lưỡng! Quê tôi là một vùng đất ven biển nên cách mấy làng trên người ta chuyên nghề đánh cá và làm nước mắm thiệt ngon. Có những người gánh nước mắm đi bán dạo từ làng trên xóm dưới, những hủ sành xinh xinh đựng đầy nước mắm đủ loại(mà thường là ngon và không pha chế hoá chất(!) trên đôi quang gánh nhịp nhàng theo bước chân những người phụ nữ mảnh mai chịu thương chịu khó.

Lang An Bang ngay nay la noi co nhung lang mo lon nhat nuoc.
 Đó là những năm cuối thập niên 50 và đầu thập niên 60 của thế kỷ trước (Thuở ấy, làng chài lưới này còn nghèo lắm, tên làng An Bằng,xã Vinh An, so với làng tôi, làng Mỹ Lợi. Sau 1975, rất nhiều người dân làng này vượt biển rồi dần dần định cư ở nước ngoài, nơi này trở thành giàu nhất vùng biển quê tôi, đặc biệt người ta gọi đây là thành-phố-ma vì con cháu xây dựng lăng mộ cho Ông Bà Tổ Tiên rất nguy nga, hoành tráng...), Người ta sẽ ghé vào từng nhà để mời mua nước mắm hoặc theo hẹn của người mua dặn loại nào mà đem tới bán. Mẹ tôi thường dặn nước mắm cá cơm loại ngon nhất, vừa thơm vừa vàng óng như mật ong. Rồi Mẹ nấu với đường cát (Trời ạ, cho tới bây giờ tôi cũng không biết liều lượng pha chế như thế nào mà ngon vậy! Mãi hôm qua, Chị Nhung nói công thức pha để hai đứa nấu nước mắm làm dưa món tôi mới biết rõ ràng chính xác là cứ mỗi một nước mắm pha với một đường- có người muốn ngọt hơn thì 1 rưỡi đường!) Con xin lỗi Mẹ, vì con là một-đứa-tào-lao-và"a-ma-tơ" quá chừng quá đỗi nên không chú ý cái gì thuộc về công thức, quy tắc, định lý..v..v.., không hiểu sao con qua được cửa ải Tú Tài! Tú Tài 1 con bị "pheo" một năm vì thiếu 1/4 điểm!Năm sau bị dồn lại thành lớp 11A3B1 vì trường năm ấy không mở lớp ban C nữa. Vậy mà cuối năm thi Ban C đậu hang Bình thứ! Hai cháu Ngoại của Mẹ học ngành Hoá và Điện mà mẹ chúng nó không cân bằng nổi một phương trình phản ứng Hoá học! Hi hi...

Anh minh hoa - coi vay ma khong phai vay! - Hi hi...
Bữa hôm Mai xinh ghé nhà ăn tối, khen nước mắm bánh hỏi ngon quá và hỏi Chị Nhung ai pha, Chị nói Mai pha. May quá, Mai xinh chỉ nhìn Mai tiếp tục khen và cười nụ thôi chứ hỏi tới nữa, công thức thế nào thì chắc Mai này bị ngọng luôn! Nhưng rồi hai tuần sau nhà làm bánh xèo. Chị Nhung đổ và Như Mai pha nước mắm. Quen cái tật "ẩu tả" nhắm chừng, ước lượng...bằm ớt tỏi rồi, xắc nhỏ cà rốt rồi, chỉ pha hỗn hợp nước mắm và giấm, đường thôi. Đang lúi húi nếm thì chị Nhung quay qua hỏi mấy nước, đường...giống như chị ấy vẫn làm không? Bị cà-lăm liền: Em... em nhắm chừng, cũng được!
- Ê, đâu có được! Nhắm chừng chi phải nếm cho mệt. Cứ 2 đường 2 nứơc mắm 2 giấm và 4 nước là nhà mình ăn vừa à!
- Dạ, em làm tiếp! He he...

Gioi thieu rau va banh xeo o nha chi Thuy
Từ hồi qua đến nay, công bằng mà nói, mình học được ở Chị nhiều cái mà cứ nghĩ thôi già rồi, ăn uống sao cũng được, cứ phiên phiến là ok thôi! Nhưng mà cuộc sống khác, nhà có nhiều người ăn uống phải "đúng vị" một chút mặc dù thằng con trai của Chị siêu-đơn-giản... Hồi trước, Ba Tú chưa bệnh, Má Tú làm gì ăn cũng khen ngon. Giỗ Tết bên Nội tới đông đúc, từ bao lâu Má Tú trổ tài coi cũng được lắm chứ! Khoảng 20 người ăn, Má Tú nấu nướng món nào ra món đó một cách nhẹ nhàng! Mà có công thức gì đâu á? Chắc không có ai hỏi cặn kẽ để làm theo nên vẫn quen cái thói áng chừng, ước lượng và..."chế"! (Giống như nhạc chế bây giờ vậy!!!) Cũng may mà bạn yêu Dzoãn Vân không khảo bài và rộng lòng nấu những món chay tuyệt vời cúng 100 ngày Anh Hạ, mấy chục bạn bè và gia đình đến dự, không để cho Như Mai đụng tay vào. Rồi giỗ tiểu tường một năm của Anh Hạ cũng một tay Vân nấu lo từ đầu đến cuối! Giã sử trong quá trình nấu nướng, Vân biểu Mai pha nước chấm (mà nhớ là hôm ấy có món nấm chiên giòn ăn với nước chấm thiệt ngon, mọi người ai cũng ngất ngây...) chắc là Mai sẽ luống cuống, hỏi tới hỏi lui Vân đó! Cho nên bạn rất là chu đáo và độ lượng...

Sau này, bà chị dâu lớn của tôi đã kế thừa sự khéo léo của Mẹ chồng, cũng làm dưa món cho gia đình đông con ăn Tết và làm quà biếu người thân , trong đó O Mai luôn đứng đầu danh sách ưu tiên được tặng. Chớm đầu tháng Chạp là Chị mua đu đủ, su hào, củ cải trắng, cà rốt, củ kiệu, hành, tỏi...Đất phuơng Nam, nhất là Sài Gòn, hoa trái bốn mùa nên hủ dưa món của Chị bao giờ cũng có thêm mùi vị dứa thơm, mít và những hạt đậu phộng rang. Cà rốt, su hào...chị không xắc sợi mà tỉa hoa lá nhìn rất đẹp mắt, những tháng cuối năm Sài Gòn luôn nắng đẹp nên bao giờ cũng phơi được nắng, ngon lành...

Anh minh hoa
Hôm kia, tôi và chị Nhung làm dưa món, không phải để ăn Tết mà chợt ngẫu hứng nhớ huơng vị quê nhà và đã có sẵn mớ cà rốt phơi khô kỳ trước. Ngồi dưới mái hiên sau xắc củ cải trắng, thơm và đu đủ, thêm một ít tỏi, gừng và ớt chín...
nghe lòng nhớ về những kỷ niệm ngày xưa...Giờ mọi thứ  không tỉa vẽ hoa lá cành mà cứ việc xắc đều sợi... Nắng lên. Nắng soi trên tóc, nhìn xéo vào khuôn mặt rồi nắng lả lướt trên vai theo hơi gió buổi sáng mùa Thu....
Chỉ sau một ngày phơi dưới nắng, mọi thứ khô vừa đủ độ để làm dưa món ngon giòn. Chiều xuống. Vài sợi nắng kéo qua trên sân cỏ sau nhà. Gom các thứ lại và chuẩn bị đong , lường nước mắm và đường cát trắng cho vào nồi, quậy đều cho tan rồi ra mái hiên sau để nấu. Bác Quang dặn đừng để trào ra hàng xóm chịu-không-nổi đó! Hai chị em nhìn nhau cười, cảm nhận như huơng vị nước mắm đang lan toả trong sân. Mà đâu đợi tới hàng xóm phàn nàn, hai bà Mẹ cũng đã biết giữ kín đáo kẻo thằng con trai/con rễ lát nữa đi làm về phát hiện sẽ ý kiến:
- Thôi, làm chi Mẹ ơi, không có dưa món cũng đâu có sao!
Làm chi cho mệt và mùi nước mắm đôi khi phiền hàng xóm.
Đã bảo thằng nhỏ sống siêu-đơn-giản mà, sao cho mọi việc giản tiện nhất là được, kể cả ăn uống, không muốn rườm rà, phiền phức người khác!
 Nhưng không sao. Không có ai phiền toái điều gì! Nước mắm nấu xong đợi một chút cho nguội rồi đậy kín, đem vô nhà cất. Sáng nay, hai bà Mẹ rửa sạch dưa món bằng nước muối loãng hơi ấm ấm, để đó cho ráo. Đi bộ một tiếng ngoài park về,  ăn sáng xong là cho vào keo đã rửa sạch để khô từ hôm qua rồi đổ nước mắm vào. ..

San pham hoan thanh trong mot ngay
Mọi việc dễ dàng , nhẹ nhàng là thế! Sao nhớ ngày xưa phải qua nhiều ngày, nhiều công đoạn lắm mà! Ờ, mà cũng đã từ lâu lắm. .. Cuộc sống mỗi ngày một khác, mỗi nơi một khác, mỗi thời đại xã hội một khác mà! Nhất là mỗi lứa tuổi và điều kiện cũng khác nhau. Thôi, cứ như vậy đi! Nhặt một chút kỷ niệm đem ép vào hiện tại thêm màu sắc cho tương lai để còn thấy cuộc đời ấm áp. Dưa món ơi, ngày tháng ấu thơ ơi!...vẫn nồng nàn dư vị trên đầu lưỡi, vẫn ngọt ngào, thắm thiết trong tâm hồn. Nó không chỉ là món ăn bình thường mà luôn gắn liền với biết bao nhiêu  kỷ niệm. Giờ đây, dự là sẽ gắn liền với bánh chưng Mai xinh đã giới thiệu ở Houston và sẽ là món quà dân dã làm tại chỗ với Hồng Nhung vào dịp Tết này. Biết rằng với Hồng Nhung thì phải luôn áp dụng rõ ràng công thức. Giờ  không lo phải ú ớ, cà lăm nữa!

Nang chieu tren san



Không có nhận xét nào:

Đăng nhận xét